انواع سونوگرافی
یکی از روشهای تشخیص بیماری، سونوگرافی است. دستگاه سونوگرافی با فرستادن امواج صوتی قوی به ناحیه مورد نظر در بدن، تمام موارد آن بخش را دریافت میکند. سونوگرافی به طور کلی برای تمامی افراد با تمامی سنین قابل اجرا است. در این مقاله میخواهیم انواع سونوگرافی را بررسی کنیم.
با کاملیما همراه باشید.
نگاهی کلی به انواع سونوگرافی
تا قبل از این که دستگاه سونوگرافی اختراع شود، تصویربرداریها معمولا با روشهای رادیولوژی و فرستادن اشعه ایکس X به داخل بدن صورت میگرفت. برای موارد نادر انجام اینکار ضرری ندارد اما اگر به صورت دائم یا در بررسی وضعیت جنین در بانوان باردار انجام گیرد، میتواند آسیبهای جدی را برای مادر یا جنین به دنبال داشته باشد.
اما با وجود سونوگرافی مشکلات و آسیبها تا حد چشمگیری کم شدند. بهطوری که امروزه مادران و جنین در طول دوران بارداری چندین باز توسط دستگاههای سونوگرافی چک میشوند. اما در بعضی موارد نیاز است که بیماری شما توسط رادیولوژی یا روشهای دیگر تصویربرداری صورت گیرند.
سونوگرافی بیضه ها
بیضه ها عضوهای اصلی تولید مثل در مردان محسوب میشود. دلایل متعددی وجود دارد که باعث میشود بیضهها نیاز به سونوگرافی داشته باشند.
-
هیدروسل: در این مشکل کیسههای بیضه آب میآورند که نیاز به سونوگرافی دارند تا دلیل آنها پیدا شود.
-
واریکوسل: این مشکل از گشادی و اتساع سیاهرگ های بیضه نشات میگیرد. در این نوع سونوگرافی بیمار باید نفس عمیق بکشد و نفس خود را در سینه حبس کند تا بیضهها برجستهتر شده و راحتتر بررسی شوند.
-
بیضه های پایین نیامده: در بعضی افراد بیضهها پایین نیامدهاند و یا به داخل کانال کشاله ران و شکم کشیده شده اند.
-
ضربه های وارده به بیضه: بر اثر حادثه یا اتفاقی به بیضهها ضربه وارد شده و آسیب دیدهاند که نیاز به بررسی دارند.
-
بررسی بیضهها در نوزادان پسر: وقتی که کودک به دنیا آمد، پس از اینکه 1 ماهه شد باید بیضههای او بررسی شود. زیرا بعضی بیماریها مانند پایین نیامدن بیضه احتمال عقیم بودن یا سرطان بیضه را در مردان افزایش میدهد.
چکاپ کامل بدن شامل چه آزمایشهایی است؟
آمادگیهای موردنیاز برای سونوگرافی بیضه ها
-
این سونوگرافی نیاز به اقدام قبلی و آمادگی خاصی ندارد.
-
رعایت نظافت دستگاه تناسلی خارجی جزء الزامات است.
-
الزامی در شیو کردن و از بین بردن موهای زائد وجود ندارد اما بهتر است برای رعایت نظافت، روز قبل از سونوگرافی اقدام به اصلاح کنید.
انواع سونوگرافی چشم
اگر مشکلی برای چشم شما یا فضای پشتی آن پیش آمده باشد، شما میتوانید با سونوگرافی چشم علت آن را بیابید. این مشکلات اعم از وجود تومور داخل چشم یا پشت چشم است.
انواع سونوگرافی چشم به دو روش انجام میشود:
-
سونوگرافی از روی پلک چشم
-
سونوگرافی از روی سطح قرنیه
آمادگیهای مورد نیاز برای سونوگرافی چشم
-
تا جایی که میتوانید هنگام انجام این آزمایش پلک نزنید
-
پلک خود را از هزگونه لوازم آرایش و مواد شیمیایی پاک کنید
-
لنز و تمام اجسام خارجی را از چشم خود دور کنید.
انواع سونوگرافی ارتوپدی
این نوع سونوگرافی در بررسی بافتهای نرم و غضروفی به کار میرود. از جمله بافتهای نرم و غضروفی میتوان به تاندونها و مفاصل اشاره کرد. این سونوگرافی به منظور تشخیص مینیسک زانو، پارگی تاندون، خونریزی داخلی عضلات و دیگر مشکلات بافتهای نرم و غضروفی بهکار میرود.
آمادگیهای مورد نیاز سونوگرافی های ارتوپدی
-
اندام مورد بررسی نباید در گچ باشد.
-
تا حد ممکن نباید زخم باز بر روی بخش مورد نظر باشد.
انواع سونوگرافی داپلر عروق
از سونوگرافی داپلر برای بررسی جریان خون داخل رگها استفاده میشود. از انواع سونوگرافی داپلر به منظور بررسی و تشخیص تنگیها و گرفتگیهای عروقی در افراد عادی و سیگاری، جداسازی تودههای کمخون از پرخون و غیره نیز استفاده میشود.
آمادگیهای مورد نیاز سونوگرافی های داپلر
-
اندامی که قرار است رگ آن مورد بررسی قرار بگیرد، نباید در گچ باشد
-
نباید زخم بازی روی ناحیه مورد نظر باشد
-
صدای جریان خون شما از دستگاه شاید کمی ترسناک پخش شود. این مورد طبیعی است. از آن نهراسید.
هر آنچه برای نوزاد تازه متولد شده خود نیاز دارید(محصولات ضروری کودک در 3 ماه اول)
انواع سونوگرافی دستگاه ادراری
دستگاه ادراری در مردان و زنان از دو کلیه، دو میزنای، مثانه و پیشآبراه تشکیل شده است. در سونوگرافی تمام بخشهای دستگاه ادراری مورد بررسی قرار نمیگیرد. از انواع سونوگرافی دستگاههای ادراری میتوان برای بررسی و تشخیص کلیهها، انسداد کلیهها توسط توده یا سنگ، بررسی پروستات، مثانه و دیگر موارد استفاده کرد.
آمادگیهای مورد نیاز سونوگرافی دستگاه ادراری
-
معمولا مثانه باید پر باشد.
-
در بعضی بررسیها نیاز است انجام سونوگرافی بعد از تخلیه صورت بگیرد.
-
نباید زخم یا سوختگی نسبتا شدید یا شدیدی در ناحیه مورد بررسی وجود داشته باشد.
انواع سونوگرافی در بیماریهای زنان
یکی از سونوگرافیهایی که بسیار در مراکز تصویر برداری انجام میشود، انواع سونوگرافیهای مخصوص رحم و تخمدان است. این نوع سونوگرافی به منظور تشخیص، فیبروم، توده، کیستهای متفاوت،عفونتهای لگن، تومورهای تخمدان و دیگر مشکلات انجام میشود. معمولا برای بررسی بیماریهای زنان سونوگرافی از روی شکم انجام می شود. اما در بعضی مشکلات برای تشخیص دقیقتر انواع سونوگرافی های داخلی توسط متخصص صورت میگیرد.
لازم به ذکر است که برای فهمیدن زودتر سرطان دهانه رحم که بسیاری از بانوان مستعد آن هستند، نیاز است که به صورت مرتب تست پاپاسمیر انجام دهید. این تست فقط برای بانوان انجام میشود.
معاینه بالینی کودک 4 ماهه
سونوگرافی در مامایی
انواع سونوگرافی مامایی برای محافظت از جنین و بررسی تمامی موارد لازم صورت میگیرد که دلایل مختلفی دارد:
-
تعیین IUD :IUD وسیلهای است که برای پیشگیری از بارداری در رحم بانوانی که در سن باروری هستند قرار میدهند. سونوگرافی در این مورد از واجبات است. زیرا امکان دارد فردی که IUD را در رحم خود قرار داده است، در دوران قاعدگی خونریزی شدیدی دارد که باعث میشود دچار فقر آهن شود. در این صورت باید به طور مرتب مورد بررسی قرار بگیرند تا در صورت نیاز، از ترکیباتی که فقر آهن و کمخونی را جبران میکنند، استفاده کند. از سوی دیگر، بعضی اوقات به دلیل انقباضات رحم، IUD از جای خود خارج میشود. با بررسی مکرر با سونوگرافی میتوانید آن را بررسی و از خطرات احتمالی دور باشیم.
-
تعیین سن بارداری: انواع سونوگرافی در ماههای مختلف بارداری به منظور بررسی جنین و سلامت آن صورت میگیرد. برای بررسی دقیق همیشه تاریخ شروع پریودی خود را یادداشت کنید تا در هنگام بارداری، برنامههای درمانی دقیق باشند.
-
حاملگی پرخطر: انجام انواع سونوگرافی در بررسی سقط جنین و بیمارانی که به هر دلیلی مثل بارداریهای خارج از رحم در خطر سقط هستند، صورت میگیرد.
نکته : در طول دوران بارداری، در صورت بروز هرگونه مشکلی اعم از خونریزی، کاهش یا از بین رفتن حرکت جنین، سریعا به بیمارستان مراجعه کنید.
-
مشکلات جنین: بسیاری از بیماریها و مشکلات جنین را میتوان از طریق انواع سونوگرافی تشخیص داد. برای مثال اگر جنین شما بیرون زدگی نخاع داشته باشد، در انواع سونوگرافی جنین قابل تشخیص است.
نکته : سونوگرافی خطر خاصی ندارد اما نیازی نیست به طور مکرر انجام دهید. مگر این که پزشک شما دستور انجام مجدد را داده باشد. در بانوان باردار، در شرایط نرمال انواع سونوگرافی ها فقط در هفتههای 12، 20 و 36 صورت میگیرد.
آمادگیهای مورد نیاز انواع سونوگرافی رحم
-
مثانه باید پر باشد (این مورد در بانوان باردار تا هفته 12 نیاز است).
-
گازهای روده مانع بررسی دقیق میشود. آنها را قبل از انجام سونوگرافی خارج کنید.
-
برای انجام انواع سونوگرافی های واژینال، مثانه نیمه پر کافی است.
-
سونوگرافی باید با تماس مستقیم با پوست صورت گیرد.
-
در صورتی که موهای زائد شما فراوان است، قبل از رفتن به سونوگرافی آنها را شیو کنید.
-
محل مورد بررسی نباید هیچ زخم بازی داشته باشد.
-
اگر قبلا عمل جراحی داشتید، پزشک خود را مطلع سازید.
-
انواع سونوگرافی واژینال در ماههای پایین بارداری مشکلی ندارد ولی از انجام آن در ماههای بالاتر خودداری کنید(ضمن این که نیازی به انجام این نوع سونوگرافی ندارید)
درباره بارداری خارج از رحم چه می دانید؟ بررسی کامل حاملگی خارج رحمی!
انواع سونوگرافی پستان
پستان که در اصطلاح غلط سینه نامیده میشود (سینه یا قفسه سینه محفظه استخوانی حاوی قلب و ریهها است) از بافت نرمی که حاوی چربی، غدد و مجاری شیری است تشکیل شده است.
این نوع سونوگرافی برای بررسی و تشخیص انواع تومورها و سرطان بهکار میرود. در بعضی موارد آقایان نیز نیاز به انجام این سونوگرافی دارند.
بانوانی که هر ماه پس از پایان دوران قاعدگی، به بررسی و چکاپ سینههای خود میپردازند، خطر ابتلا به سرطان و توده در آنها بسیار کاهش پیدا میکند.
در این بخش نکات مهم را بررسی کرده ایم:
-
از سن 20 سالگی، به صورت مرتب برای بررسی پستانهای خود نزد پزشک بروید و تمام توصیههای منخصص خود را عملی کنید.
-
حدود 40_35 سالگی، با مشورت با متخصص، عکس ماموگرافی از پستانهای خود بگیرید و نزد خود نگه دارید.
-
در زیر سن 50 سال، اگر هر 2 سال یک بار سونوگرافی پستان صورت گیرد، کافی است
آمادگیهای مورد نیاز انواع سونوگرافی پستان
-
در انواع سونوگرافی پستان، زیر بغل نیز بررسی میشود. به همین دلیل قبل از مراجعه به مرکز تصویربرداری، دوش بگیرید و مراقبتهای مورد نیاز را انجام دهید. اصلاح نیز فراموش نشود.
-
همانطور که پیشتر گفتیم، برای انجام سونوگرافی دستگاه باید تماس مستقیم با پوست شما باشد. در نتیجه خجالت نکشید و خونسردی خود را حفظ کنید.
-
اگر قبلا، ماموگرافی یا انواع سونوگرافی های پستان انجام دادید، نتیجه را همراه خود داشته باشید.
در معاینهی بالینی از کودک ۴ ماهه چه انتظاری داریم؟
انواع سونوگرافی غده تیروئید
غده تیروئید همانند غدد دیگر امکان دارد که دچار تومورهای مختلفی شود. برای بررسی و تشخیص آنها و اینکه فقط در گردن این غده وحود دارد یا رشد کرده و به داخل سینه نیز کشیده شده، نیاز است که سونوگرافی انجام دهید.
آمادگیهای مورد نیاز سونوگرافی غده تیروئید
-
به هیچ عنوان حین انجام سونوگرافی غده تیروئید حرف نزنید و فقط زمانهایی که پزشک به شما میگوید آب دهنتان را قورت دهید.
-
اگر از قبل اسکن یا رادیولوژی انجام دادید، نتیجهاش را همراه خود داشته باشید.
انواع سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش
حفره شکم جدای از دستگاه ادراری و تولید مثل شامل دستگاه گوارش، کبد، کیسه صفرا، طحال و لوزالعمده (پانکراس) است.
این اعضا به سه گروه تقسیم میشوند:
-
اعضا تو خالی حاوی هوا و گاز: این گروه شامل معده، روده کوچک و روده بزرگ است.
-
اعضا توپر: این اعضا شامل کبد و طحال میشوند.
-
اعضا تو خالی حاوی مایعات: گروه سوم شامل اعضا مثانه و کیسه صفرا هستند.
بیشترین کاربرد این نوع سونوگرافی برای تشخیص بیماریهای کیسه صفرا است. بررسی و تشخیص سنگ و تومورهای موجود در کیسه صفرا با انجام این سونوگرافی ممکن است. بهطور معمول بیشتر برای گروه 3 و 2 استفاده میشود.
انجام انواع سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش برای گروه اول یا وجود امواج صوتی مزاحم درون بدن، مانع از انجام سونوگرافی میشوند. لازم به ذکر است داخل معده و روده را نمیتوان در شرایط نرمال بررسی کرد اما در برخی بیماریها سونوگرافیست قادر به بررسی جدار روده و معده و ضخامت آن با انجام مانورهای خاص است.
انواع سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش برای موارد زیر نیز کاربرد دارد:
-
بررسی کیستهای عفونی
-
کیستهای مادرزادی
-
آبسههای عفونی و میکروبی کبد
-
تومورهای کبد و طحال
-
التهاب آپاندیس
-
بررسی تودهها و متاستازهای کبد
گاهی اوقات، در بررسی تودههای کبد، دقت سونوگرافی از سیتیاسکن نیز بالاتر است.
آمادگیهای مورد نیاز برای سونوگرافی شکم و دستگاه گوارش
-
بهتر است بیمار برای سونو گرافی کبد، کیسه صفرا و مجاری صفراوی ناشتا باشد.
-
مصرف غذاهای چرب ممنوع است. زیرا باعث میشود کیسه صفرا منقبض شده و در روده تخلیه شود و در نتیجه کیسه صفرا در سونوگرافی دیده نشود.