چه عواملی بر روی رشد کودک تاثیر می گذارد؟

دوره ی کودکی، دوره ای حائز اهمیت برای کودک و والدین می باشد. در این برهه از دوران کودک که به گفته ی پدر و مادرها سخت ترین دوره ی پرورش کودک می باشد، بسیار تعیین کننده در سرنوشت کودک می باشد. این دوران زمینه ساز زیر ساخت هایی همچون جسمانی، روحی، تربیتی، آموزشی، مهارتی و… می باشد.یکی از مهم ترین جوانب ، رشد کودک است. در این مقاله قصد داریم مهم ترین عوامل رشد کودک را بررسی کنیم.

  با کاملیما همراه باشید.

نکات مهم در عوامل موثر بر رشد کودک

گاه وسواس در امر پرورش کودکان باعث کلافگی در والدین می شود. البته به نوعی اینگونه وسواس و حساسیت ها قابل درک است، زیرا به هر حال پدر و مادر نسبت به پرورش کودک خود در تمامی عرصه ها دغدغه دارند.

پس از دوران نوزادی، دوران خردسالی یا به اصطلاح کودکی، دوره ای است که بیشترین میزان رشد در آن شکل می گیرد، پس بررسی عوامل موثر بر رشد کودک در این دوره از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

اگر والدین از عوامل موثر بر رشد کودک آگاهی کافی و لازم را داشته باشند، طبیعتا توجه و انرژی خود را معطوف به زمینه های مهم و کاربردی می کنند. پس در این مطلب به عوامل مهم به صورت مختصر و مفید اشاره خواهد شد.

چگونه وزن نوزادان و کودکان را افزایش دهیم ؟

ژنتیک و وراثت

بروز صفات ژنتیکی در زمینه ی رشد کودک غیر قابل انکار است. تمامی مشخصاتی که کودک در ژن خود، از پدر و مادر به ارث برده است، قابلیت اثرگذاری دارند که گاه منفی و گاه مثبت هستند. ژن های قرار گرفته در سلول ها کودک، از پیش برنامه ریزی شده است که به عنوان مثال کودک به چه میزانی قد بکشد یا اینکه موهای او چه رنگی باشد.

پس یکی از مهمترین عوامل موثر بر رشد کودک ژنتیک و وراثت می باشد. پس اگر در موضوع رشد، ژنی دخالت مستقیم داشته باشد و از قضا آن خصوصیت که به فرد رسیده است منفی و مضر باشد، شما نخواهید توانست در برابر آن مقاومت کنید. مواردی زیادی از صفات پدر و مادر به ژن کودک انتقال می یابد منتهی اینکه این صفات غالب می شوند یا مغلوب، به توضیح و تفسیرهای علمی پیچیده بر می گردد. عوامل ژنتیکی در رشد کاملا غیرقابل تغییر می باشند.

جنسیت

جنسیت هم یکی از عوامل موثر بر رشد بوده که والدین بایستی به تفاوت های آن دقت کنند. نمودار رشدی دختران با پسران دارای تفاوت هایی است که در مواقع عدم آگاهی والدین، ممکن است نگرانی هایی در مورد وضعیت رشدی کودکشان به وجود آید.

دختران تا سن ده الی یازده سالگی، نمودار رشدی معمولی و پایداری دارند، به گونه ای که مرحله به مرحله خط نمودار، به طور منطقی صعودی می شود. اما به ناگاه رشد جسمانی کودک رو به افزایش شدید می گذارد، با شیب قابل ملاحظه ای. برخی والدین در این دوره دلهره پیدا می کنند و نگران تناسب اندام کودک خود می شوند، عده ای هم ناگهان تغذیه ی کودک خود را کاهش می دهند، که این مسئله می تواند آسیب زا باشد. این رشد ناگهانی جزئی از رشد بیولوژیک بدن دختران می باشد.

در پسران هم همین اتفاق یعنی رشد ناگهانی صورت می گیرد، منتهی کمی دیرتر از دختران. این اتفاق برای پسران در سنین سیزده الی چهارده سالگی رخ می دهد که علت این تفاوت به سن بلوغ برمی گردد. سن بلوغ دختران زودتر از پسران است به همین جهت رشد ناگهانی ویژه ی ایام بلوغ هم زودتر اتفاق می افتد.

تغذیه

از مهمترین عوامل موثر بر رشد  که سرنوشت آن به مقدار زیادی در دست خود ما می باشد، موضوع تغذیه ی کودک است. اگر پدر و مادر یک کودک دارای الگوی غذایی مناسبی نباشند، قطعا در تامین مواد سالم برای رشد کودک خود با مشکل مواجه خواهند بود. پس برای اینکه بتوانیم در رشد کودک خود تاثیر گذار باشیم، بایستی حتما الگوی خوراک خودمان را تغییر دهیم تا کودک هم به تبعیت ما در مسیر صحیح قرار گیرد. برای این کار می توانید از پزشکان و متخصصان علم تغذیه استفاده کنید.

موارد اول و دوم یعنی وراثت و جنسیت تغییر اختیار ما نیست که بتوانیم در آن ها اثرگذار باشیم، اما مسئله ی تغذیه را به راحتی می توانیم کنترل کنیم، پس بهتر است با تقویت دانش و پشتکار خود اگر نقصی در ژنتیک یا جنسیت می باشد را جبران کنیم.

استفاده از غذاهای فست فودی، از خوراکی هایی که مواد افزودنی یا مواد نگهدارنده دارند، مواد مصنوعی و فرآوری شده و… می تواند در رشد کودک تاثیر منفی بسزایی داشته باشد.

استفاده از بعضی مواد غیرسالم و مضر می تواند در ترشح درست و به موقع هورمون ها تاثیرگذار باشند و همین مورد منجر به نقص در رشد کودک شود.

البته گاهی هم بعضی از کودکان با توجه به اختلالات خلقی و رفتاری، دچار سوء تغذیه می شوند که می بایست سریعا کودک را همزمان زیر نظر دکتر متخصص و روانشناس قرار داد.

معرفی 11 خوراکی برای افزایش قد کودک

عوامل روحی

از دیگر عوامل موثر بر رشد کودک می توان به کیفیت خلقیات والدین و اطرافیان کودک اشاره کرد. اگر والدین با کودک رفتار محبت آمیز و مهربانانه داشته باشند، در کودک حس رضایتی ایجاد می شود که همین مورد موجب افزایش کیفیت رشد می شود. همچنین اگر کودک در بستری پرورش یابد که رفتارهای اطرافیان مسالمت آمیز بوده و تنشی وجود نداشته باشد، هورمون های شادی و مسرت به اندازی کافی ترشح می شوند و همین عامل باعث می شود تا مکانیسم رشد به نحو احسن صورت گیرد.

محیط فیزیکی

اقلیم از جمله عوامل موثر بر رشد کودکان می باشد. رطوبت، نور خورشید، سرما و گرما می تواند از عوامل مهم طبیعی باشد. با مطالعه ی افراد بزرگ شده در اقلیم های مختلف متوجه اهمیت این موضوع خواهید شد. مثلا افراد رشد یافته در کویر، در مقایسه با رشد یافتگان کوهستانی، از پوست های کدر و خشکی برخوردار هستند.

همچنین عوامل محیطی غیرطبیعی هم بسیار در این مورد تاثیرگذار است. به عنوان مثال والدینی که رابطه ی خوبی با نور ندارند، معمولا پنجره ها را بسته و پرده های خانه را می کشند؛ همین موضوع عدم تامین نور کافی، می تواند تاثیر زیادی بر رشد کودک بگذارد. پس بهتر است که کودکان را از برخورداری با موارد طبیعی محروم نکنیم. به همین منظور بایستی توجه ویژه و آگاهی لازم از محیط رشد آن ها داشته باشیم.

لکه بینی در دوران بارداری به چه معناست؟

هورمون ها

هورمون ها متعلق به سیستم غدد درون ریز هستند و بر عملکردهای مختلف بدن ما تأثیر می گذارند. آن ها توسط غدد مختلفی تولید می شوند که در قسمت های خاصی از بدن برای ترشح هورمون های کنترل کننده عملکرد بدن تولید می شوند. عملکرد به موقع آن ها برای رشد و نمو طبیعی جسمی کودکان بسیار مهم است. عدم تعادل در عملکرد غدد ترشح کننده هورمون می تواند منجر به نقص رشد، چاقی ، مشکلات رفتاری و سایر بیماری ها شود. در دوران بلوغ، غدد جنسی هورمون های جنسی تولید می کنند که تکامل اندام های جنسی و ظاهر ویژگی های جنسی ثانویه را در پسران و دختران کنترل می کند.

سخن آخر

ما در این مقاله تلاش کردیم که عوامل موثر بر رشد کودک را برای شما عزیزان بازگو کنیم. اما اگر رشد کودک شما کمتر از چیزی است که باید باشد، توصیه می شود که به پزشک تغذیه و یا متخصص مراجعه کنید.

ممنون که تا آخر ما را همراهی کردید.

شما هم نگران رشد کودک خود می باشید؟ نظرات و تجربه های خود را برای ما یادداشت نمایید.