سندرم متابولیک چیست؟
سندرم متابولیک (Metabolic Syndrome) مجموعه ای از شرایط است که با هم خطر ابتلا به دیابت نوع 2 ، سکته مغزی و مشکلات قلبی عروقی از جمله حمله قلبی را افزایش می دهد . از ویژگی های سندرم متابولیک می توان به فشار خون بالا (فشار خون بالا) ، قند خون بالا، دیس لیپیدمی (سطح غیر طبیعی کلسترول و چربی در خون) و چربی اضافی شکم اشاره کرد.
سندرم متابولیک بین 30 تا 40 درصد از بزرگسالان را تا سن 65 سالگی تحت تاثیر قرار می دهد .
تغییر سبک زندگی اولین انتخاب برای درمان سندرم متابولیک است، اگرچه در برخی موارد مصرف دارو ضروری است.
همراه کاملیما باشید.
نام های رایج
همچنین به عنوان اصطلاحات زیر شناخته شده است:
MetSyn
MetS
سندرم X
سندرم مقاومت به انسولین
سندرم دیس متابولیک
سندرم متابولیک
علائم سندرم متابولیک
یکی از ویژگی های اصلی سندرم متابولیک این است که به طور معمول بدون علامت است. این برای شما مهم است که بدانید زیرا اجزای فردی سندرم می توانند بدون اینکه متوجه شوید بدتر شوند.
با این حال، چندین علامت را می توان با این بیماری همراه کرد. در صورت ابتلا به سندرم متابولیک ممکن است آنها را تجربه کنید یا نداشته باشید. بارزترین علامت سندرم متابولیک افزایش وزن است و اگر اضافه وزن دارید و/یا دور کمرتان زیاد است ممکن است به این بیماری مبتلا شوید.
علائم بالینی مرتبط با سندرم متابولیک عبارتند از:
سرگیجه
خستگی
علائمی که معمولاً با دیابت مرتبط هستند، مانند افزایش تشنگی و تکرر ادرار
خروپف
مشکل در خوابیدن
سردرد
علائمی که می توانید در هنگام ابتلا به سندرم متابولیک تجربه کنید به دلیل تأثیرات تک تک اجزای سندرم است. فشار خون بالا می تواند باعث سرگیجه، خستگی و سردرد شود. قند خون بالا می تواند باعث مشکلات خواب، خستگی، سرگیجه، تشنگی، خشکی دهان و تکرر ادرار شود.
در حالی که این واقعیت که سندرم متابولیک معمولاً بدون علامت است می تواند ترسناک به نظر برسد، برای شما مهم است که بدانید تشخیص آن گریزان نیست. پزشکان معمولی می توانند سندرم را شناسایی کنند.
علل و عوامل خطر
سندرم متابولیک ناشی از ترکیبی از عوامل سبک زندگی، استعداد ژنتیکی و سایر عوامل خطر سلامتی است که نمی توانید آنها را کنترل کنید. برخی از عوامل همپوشانی دارند و یکدیگر را تقویت می کنند. به عنوان مثال، چاقی با فشار خون بالا و سطوح بالای تری گلیسیرید مرتبط است. و فشار خون بالا با سطح بالای گلوکز خون مرتبط است.
عوامل خطر برای سندرم متابولیک عبارتند از:
چاقی
مقاومت به انسولین
یک رژیم غذایی پر کالری یا کربوهیدرات بالا
سبک زندگی کم تحرک
کم خوابی
سابقه خانوادگی دیابت یا سندرم متابولیک
بالا رفتن سن
ابتلا به دیابت
اضافه وزن بودن
ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
مصرف داروهایی که باعث افزایش وزن یا افزایش فشار خون، سطح تری گلیسیرید و قند خون می شوند
اگرچه علت مشخصی برای سندرم متابولیک شناسایی نشده است، اما به شدت با مقاومت به انسولین مرتبط است، وضعیتی که در آن بدن قادر به استفاده موثر از انسولین برای انتقال گلوکز (قند) از خون به سلول‌ها نیست. برای انرژی استفاده می شود. با مقاومت به انسولین، قند می تواند در خون انباشته شود که در نهایت ممکن است به دیابت نوع 2 منجر شود.
اضافه وزن بدن با بافت چربی احشایی (در شکم) (چربی) مرتبط است. چربی احشایی که به آن چربی شکم نیز گفته می شود، اندام های داخلی را احاطه کرده و با مقاومت به انسولین مرتبط است. مقاومت به انسولین به افزایش وزن و افزایش وزن به نوبه خود به مقاومت به انسولین کمک می کند.
علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد که چربی احشایی شکم پیش‌التهاب است و ممکن است سمومی را آزاد کند که می‌تواند بر حساسیت به انسولین تأثیر بگذارد.
تعدادی از شرایط سلامتی اغلب همراه با سندرم متابولیک وجود دارد، از جمله دیابت نوع 2، بیماری کبد چرب غیر الکلی ، سندرم تخمدان پلی کیستیک ، و آپنه خواب . این شرایط همچنین با تغییر متابولیسم انسولین/گلوکز و التهاب مزمن مرتبط است.
تشخیص بیماری
تشخیص سندرم متابولیک ساده و بر اساس معیارهای خاص است. غربالگری اجزای سندرم متابولیک بخشی از یک معاینه پزشکی معمول است. اگر مرتباً از قرارهای مراقبت بهداشتی خود پیروی کنید، آزمایشات شما احتمالاً علائم این بیماری را در مراحل اولیه نشان می دهد.
اگر سه یا بیشتر از این پنج نشانگر بالینی را داشته باشید، به سندرم متابولیک مبتلا خواهید شد:
دور کمر 40 اینچ یا بیشتر برای افرادی که در بدو تولد مرد هستند. 35 اینچ یا بیشتر برای افرادی که در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است
سطح تری گلیسیرید 150 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) یا بالاتر
سطوح لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) (کلسترول خوب) کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر برای مرد اختصاص داده شده در بدو تولد. کمتر از 50 میلی گرم در دسی لیتر برای زن تعیین شده در بدو تولد
فشار خون 130/85 میلی متر جیوه یا بالاتر
گلوکز ناشتا 100 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر
درمان سندرم متابولیک
اغلب، سندرم متابولیک برگشت پذیر است. اگر این عارضه را دارید، مهم است که درمان را شروع کنید. سندرم متابولیک زمانی بدتر می شود که درمان نشود و عوارض آن می تواند باعث کاهش جدی در سلامت شما شود.
کاهش وزن اغلب توصیه می شود، اما اگر اضافه وزن ندارید، نه. برای اکثر افراد، از دست دادن 5 تا 10 درصد از وزن کل بدن می تواند حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و اثرات سندرم متابولیک را کاهش دهد.
گاهی اوقات رژیم غذایی و ورزش برای رسیدن به وزن مورد نظر کافی است، اما جراحی چاقی (جراحی کاهش وزن) می تواند گزینه ای برای افرادی با BMI 40 یا بالاتر، یا BMI 35 تا 39 با شرایط سلامت مرتبط با وزن باشد.
متداول ترین معیاری که برای ارتباط وزن و قد استفاده می شود، شاخص توده بدنی (BMI) است. از وزن و قد برای تخمین چربی بدن استفاده می کند. سپس از عدد به دست آمده برای دسته بندی افراد کم وزن، وزن طبیعی، اضافه وزن، “چاق” یا “چاق مرضی” استفاده می شود. با این حال، BMI کامل نیست و سایر عوامل تعیین کننده ترکیب بدن مانند سن، توده عضلانی یا جنسیت تعیین شده در بدو تولد را در نظر نمی گیرد. محاسبات BMI ممکن است، برای مثال، چربی بدن را در ورزشکاران یا افراد مسن تر تخمین بزند.
شکستن زنجیرها: زندگی با مولتیپل اسکلروزیس در جوانی تا بزرگسالی
رژیم غذایی
اصلاح رژیم غذایی می تواند کمک زیادی به معکوس کردن سندرم متابولیک، به خصوص در مراحل اولیه کند.
استراتژی های غذایی عبارتند از:
دریافت مقدار زیادی سبزیجات، پروتئین های بدون چربی و چربی های گیاهی (به عنوان مثال، روغن زیتون و آووکادو)
محدود کردن مصرف قند
اطمینان از داشتن فیبر کافی در رژیم غذایی روزانه
تماشای کالری و اندازه سهم
انتخاب کربوهیدرات‌های باکیفیت با فیبر بالا و قند کمتر و آرد تصفیه شده
رژیم غذایی بر سندرم متابولیک تأثیر دارد که مستقل از کاهش وزن است. پس همه باید این عادات را بگنجانند.
ورزش کنید
ورزش می تواند به کاهش وزن شما کمک کند و همچنین از اثرات سندرم متابولیک مستقل از وزن محافظت می کند. ورزش منظم سطح تری گلیسیرید را کاهش می دهد، HDL را افزایش می دهد و ممکن است فشار خون را برای برخی افراد کاهش دهد.
ورزش منظم چند بار در هفته یک رویکرد موثر برای مدیریت سندرم متابولیک است – نکته کلیدی این است که باید مداوم باشد .
