معضل آلودگی پلاستیکی یکی از مسائلی است که در دنیای امروز توجه رسانه ها را بیشتر به خود جلب کرده است. و خوب باید تخمین زده می شود که هر روز حدود هشت میلیون قطعه پلاستیک وارد دریاها و اقیانوس های ما می شود. در حالی که بطری های پلاستیکی، نی ها و سایر اقلام بزرگ ممکن است بلافاصله وقتی به آلودگی پلاستیک فکر می کنیم به ذهنمان خطور کند، اکثریت قریب به اتفاق از ذرات ریز پلاستیک تشکیل شده است.
بسته به اندازه آنها، اینها به عنوان میکروپلاستیک یا نانوپلاستیک شناخته می شوند. اگرچه این دو اصطلاح گاهی اوقات به جای هم استفاده می شوند، اما در واقع به طبقه بندی های بسیار متمایز آلودگی پلاستیکی اشاره دارند که هر کدام ویژگی ها و پیامدهای بالقوه خود را دارند. در اینجا یک تفکیک سریع از تفاوت های بین آنها در زیر آمده است.
اول از همه، اندازه یک ذره پلاستیکی است که نامگذاری آن را مشخص می کند. اصطلاح میکروپلاستیک به قطعات پلاستیکی اطلاق می شود که قطر آنها کمتر از 0.5 میلی متر است که تقریباً معادل یک دانه برنج است. در همین حال، نانوپلاستیکها بسیار کوچکتر هستند و تنها 100 نانومتر یا کمتر هستند.
برای درک بهتر معنای آن در شرایط ملموس، ممکن است دانستن این نکته مفید باشد که یک نانومتر 0.000001 میلیمتر است و یک تار موی انسان معمولاً حدود 2.5 نانومتر قطر دارد. این بدان معناست که یک نانوپلاستیک حداکثر 40 برابر قطر موی انسان است.
سمیت ریز پلاستیک ها
علاوه بر تفاوت در اندازه، تحقیقات علمی تاکنون به این احتمال اشاره می کند که نانوپلاستیک ها از نظر سم شناسی بسیار فعال تر از میکروپلاستیک ها هستند. این در درجه اول به دلیل اندازه کوچکتر و ویژگی های فیزیکی نفوذ پذیرتر آنها است. برای مثال، در حال حاضر شواهدی وجود دارد که نشان میدهد انسانها از قرار گرفتن در معرض میکروپلاستیکهای موجود در هوا رنج میبرند ، میکروپلاستیکهایی که میتوانند به ریههای ما استنشاق شوند و حتی به جریان خون ما نفوذ کنند. با این حال، از آنجایی که نانوپلاستیکها بسیار ریزتر هستند، میتوانند به راحتی در بدن جذب شوند و به موانع بیولوژیکی نفوذ کنند و به طور بالقوه همه انواع اندامها و فرآیندهای داخلی را مختل و آسیب ببینند.
پژوهش ها در این باره
یکی از مواردی که در حال حاضر در دو طبقه بندی آلودگی پلاستیک مشترک است، کمبود تحقیقات پیرامون آنها است. در حالی که آخرین تکنیکها در تحقیقات میکروپلاستیک دانش ما را در مورد این آلایندههای فراگیر بیشتر میکند، هنوز اطلاعات کمی در مورد چگونگی تأثیر آنها بر بدن انسان در کوتاهمدت یا بلندمدت وجود دارد. از سوی دیگر، حتی اطلاعات کمتری در مورد نانوپلاستیک ها وجود دارد. ابعاد کوچک آنها به این معنی است که ابزارها و تکنیک های موجود برای ارائه بینش زیادی از ویژگی های آنها کافی نیست، اگرچه جامعه علمی در حال کار بر روی اصلاح این مشکل در آینده است.
مضرات نانوپلاستیک ها برای انسان
تحقیقات نشان میدهد که نانوپلاستیکها ممکن است خطر حمله قلبی و سکته را افزایش دهند.
محققان دریافتند بیمارانی که سطوح پلاستیکی قابل تشخیصی داشتند، پنج برابر بیشتر از بیمارانی که فاقد آن بودند، در معرض خطرات قلبی عروقی بودند. در اینجا کارشناسان نحوه کاهش خطر را توضیح می دهند.
ما می دانیم که پلاستیک ها می توانند برای محیط زیست مضر باشند، اما در مورد تاثیر میکروپلاستیک ها (اغلب در آب های بطری شده ) بر بدن انسان اطلاعات کمتری داریم. تحقیقات جدید نشان میدهد که نانوپلاستیکها، ذرات پلاستیکی بسیار کوچکتر از میکروپلاستیکها، در جریان خون شما ممکن است خطر حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ زودرس را افزایش دهند.
مطالعه ای که در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده است به بررسی این موضوع پرداخته است که چگونه آلودگی پلاستیکی می تواند با بیماری های انسانی مرتبط باشد. محققان این کار را با بررسی بافت برداشته شده از شریان های گردن 257 فرد زنده که تحت اندارترکتومی کاروتید قرار گرفته بودند، انجام دادند – یک روش جراحی که برای کاهش خطر سکته ناشی از بیماری شریان کاروتید استفاده می شود.
این مطالعه بیان کرد که محققان در زیر میکروسکوپ “ذرات خارجی قابل مشاهده و دندانه دار” را پیدا کردند که در پلاک و بقایای خارجی ناشی از جراحی پراکنده شده بودند. مقادیر قابل اندازهگیری پلی اتیلن، یک پلاستیک معمولی که در پوششهای پلاستیکی ، کیسههای پلاستیکی و ظروف غذا و نوشیدنی استفاده میشود، در بافت پلاک 150 نفر در این مطالعه یافت شد. نمونه های 31 بیمار دیگر نیز دارای مقادیر قابل اندازه گیری پلی وینیل کلرید بودند که به عنوان پی وی سی یا وینیل نیز شناخته می شود.
شرکتکنندگانی که میکروپلاستیک و نانوپلاستیک در بدن خود داشتند، سپس به مدت 34 ماه تحت نظر قرار گرفتند. در پیگیری، حمله قلبی، سکته مغزی یا مرگ به هر علتی در 20 درصد از این بیماران رخ داد، در حالی که این میزان در بیمارانی که ذرات پلاستیکی قابل تشخیص نداشتند، تنها 7.5 درصد بود.
پس از تنظیم سن، جنس، نمایه توده بدنی و شرایط سلامتی مانند دیابت و کلسترول غیرطبیعی، بیمارانی که سطوح پلاستیکی قابل شناسایی داشتند، تقریباً پنج برابر بیشتر از بیمارانی که سطوح پلاستیکی قابل تشخیص نداشتند، در معرض خطر یک رویداد قلبی عروقی قرار داشتند.
سام ماتیس، پزشک خانواده و پزشک داخلی در واحد پزشکی دانشگاه تگزاس، میگوید نانوپلاستیکها ذرات میکروسکوپی پلاستیک هستند که از طریق تجزیه طبیعی و تخریب پلاستیکهایی که در محیط باقی میمانند، تشکیل میشوند. بسیاری از این پلاستیک ها از طریق بلع، استنشاق و تماس با پوست وارد بدن ما می شوند.
دکتر Neerav Sheth، متخصص قلب در مشاوران قلب و عروق فیلادلفیا، می گوید: به دلیل اندازه فوق العاده کوچک خود، نانوپلاستیک ها می توانند به روش های مختلف وارد بدن و جریان خون شوند. اولاً، آنها می توانند مستقیماً از طریق استنشاق از طریق ریه ها وارد شوند. آنها همچنین می توانند مستقیماً از طریق دستگاه گوارش از طریق مصرف ذرات (مانند ذرات حاصل از خرد کردن روی تخته برش پلاستیک ) یا به طور غیرمستقیم از طریق سیستم غذایی وارد بدن شوند (به عنوان مثال، ماهی هایی که ممکن است نانوپلاستیک مصرف کرده باشند و سپس توسط آنها بلعیده شوند. )،» او توضیح می دهد.
دکتر شث می گوید که بدن واقعا نمی داند چگونه نانوپلاستیک ها را به درستی مدیریت کند. آنها به عنوان ذرات خارجی شناخته می شوند، اما بدن مکانیسمی برای هضم یا تجزیه آنها ندارد. در نهایت، آنها دیوار بسته می شوند.» او توضیح میدهد که اگر آنها در مکانهای خطرناکی مانند رگهای خونی در قلب یا مغز رسوب کنند، میتواند منجر به تسریع التهاب و تصلب شرایین شود که خطر ابتلا به بیماریهای قلبی اولیه و سکته را افزایش میدهد.
دکتر ماتیس می گوید: این تحقیق جدید به طور موثر عامل خطر دیگری را برای تسریع بیماری قلبی عروقی شناسایی می کند. اکنون که شناسایی شد، میتوانیم روی اصلاح آن کار کنیم.»
بنابراین، چگونه می توانید خطر مصرف نانوپلاستیک ها را کاهش دهید؟ دکتر ماتیس بهترین راه برای کاهش آسیب ناشی از مواد را از طریق پیشگیری پیشنهاد می کند. خرید اقلام حاوی پلاستیک را محدود کنید و مطمئن شوید که پلاستیک خود را به درستی بازیافت کنید. وقتی پلاستیک ها به خیابان ها یا اقیانوس ها پرتاب می شوند، منجر به شکسته شدن آنها و پخش شدن آنها به غذا و محیط زیست ما می شود. او پیشنهاد می کند که اقلام را در ظروف شیشه ای قابل بازیافت یا مستقیماً از فروشندگان (بازارهای گوشت و بازارهای کشاورزان) خریداری کنید.
دکتر شث پیشنهاد می کند که در مقیاس کوچکتر، از استفاده از پلاستیک های بی کیفیت در آشپزی خودداری کنید. در صورت امکان از ظروف چوبی یا فلزی استفاده کنید و پلاستیک ها را در مایکروویو یا مواد غذایی را در پلاستیکی که ایمن تلقی نمی شود گرم نکنید.
دکتر شث می گوید در مقیاس بزرگتر، ما باید برای حفظ محیط زیست، جو و اکوسیستم خود بهتر عمل کنیم. اساساً این امر مستلزم آگاهی بیشتر از زباله، اجتناب از ریختن پلاستیک به اقیانوس، یا سوزاندن آنها در هوا، تمرکز بر انرژی های تجدیدپذیر و بازیافت است.
سخن آخر
آخرین اما نه کم اهمیت، این دو اصطلاح در حال حاضر سطوح متفاوتی از بدنامی در آگاهی جریان اصلی دارند. در حالی که همه از آلودگی پلاستیک و اثرات سوء آن آگاه هستند، افراد بسیار کمتری با اصطلاح میکروپلاستیک یا معنای واقعی آن آشنا هستند. حتی در مورد نانوپلاستیک ها و مکان یافتن آنها آگاهی کمتری وجود دارد، با برخی بحث و جدل ها حول محور نانوتکنولوژی مهندسی شده حتی در میان محافل علمی. به این ترتیب، تحقیقات بیشتری در مورد آلودگی نانوپلاستیک و اقداماتی که می توان برای مقابله با آن انجام داد، مورد نیاز است.