نحوه شروع و قوانین بازی محبوب شطرنج
مهم نیست سن شما چقدر است، هرگز برای یادگیری نحوه بازی شطرنج دیر نیست. برای کمک به شروع یادگیری بازی شطرنج در سطح عالی، این راهنما را مطالعه کنید. این مقاله قوانین شطرنج، نحوه حرکت مهره های شطرنج و هم چنین استراتژی و حرکات اولیه این بازی را به شما آموزش می دهد.
با کاملیما همراه باشید.
مهره های بازی شطرنج
اولین قدم در یادگیری بازی شطرنج شناخت مهره های مختلف است. هر بازیکن در کل 16 مهره برای شروع بازی در اختیار دارد. 6 نوع مختلف مهره شطرنج وجود دارد. در این جا لیستی از تمام مهره های شطرنج و تعداد آن ها نوشته شده است.
-
شاه (1)
-
وزیر (1)
-
فیل (2)
-
قلعه – رخ (2)
-
اسب (2)
-
سرباز (8)
تصویر از چپ به راست: سرباز، رخ، اسب، فیل، وزیر، شاه
نحوه قرار دادن مهره ها روی صفحه شطرنج
برای بازی شطرنج، ابتدا باید بدانید که چگونه مهره ها را به درستی روی یک صفحه شطرنج قرار دهید.
شطرنج سنتی بین دو بازیکن انجام می شود و یکی از بازیکنان از مهره های سفید (یا رنگ روشن) استفاده می کند. در حالی که بازیکن دیگر از مهره های سیاه (یا رنگ تیره) استفاده می کند.
صفحه شطرنج شامل 64 مربع (8 × 8) است که نیمی از آن ها سفید (یا روشن) و نیمی دیگر رنگی (یا تیره تر) هستند. رنگ مربع های صفحه بازی شطرنج، متناوب است به طوری که هیچ دو مربع هم رنگی مستقیماً بالا ، پایین یا کنار هم قرار نگرفته اند و مربع های یک رنگ به طور مورب قرار گرفته اند.
در ابتدای بازی، صفحه شطرنج باید طوری قرار گیرد که هر بازیکن دارای یک مربع سفید (یا روشن) در قسمت پایین سمت راست باشد.
همیشه در ابتدای هر بازی شطرنج، مهره ها در دو ردیف نزدیک به هر بازیکن، به یک ترتیب چیده می شوند.
برای بازیکن سفید، ردیف اول (نزدیک ترین ردیف به بازیکن) همیشه به ترتیب زیر از چپ به راست مرتب شده است:
رخ – قلعه، اسب، فیل، وزیر، شاه، فیل، اسب، رخ – قلعه.
در شروع بازی شطرنج، ردیف دوم شامل 8 سرباز است. برای بازیکن سیاه نیز چیدمان مهره ها به همان شکل است. هم چنین مهره های شاه و وزیر هر بازیکن باید رو به روی یک دیگر باشند.
پس از اتمام چیدمان صفحه شطرنج، مهره ها باید به شکل زیر باشند:
راهنمای کامل بازی جذاب و محبوب دارت
ابتدا کدام بازیکن حرکت می کند؟
بازیکنی که مهره های سفید (یا روشن تر) دارد همیشه اول حرکت می کند. سپس بازیکنان حرکت های متناوب را در طول بازی انجام می دهند. در هر دور یک بازیکن می تواند فقط یک مهره را جا به جا کند، به استثنای حرکتی به نام قلعه گیری که در ادامه با جزئیات بیشتری توضیح داده می شود.
هنگام بازی شطرنج با دوستان خود می توانید یک سکه را بچرخانید تا مشخص شود چه کسی اولین بار حرکت می کند یا اجازه دهید بازیکن کم تجربه ابتدا شروع کند، زیرا حرکت اول یک مزیت جزئی را به همراه دارد.
مهره های بازی شطرنج چگونه حرکت می کنند؟
یکی از اساسی ترین قوانین شطرنج حرکت مهره های شطرنج است. در حالی که هریک از 6 نوع مهره به شکل متفاوتی حرکت می کنند، همه مهره های شطرنج قوانین مشابهی دارند:
-
مهره ها هرگز نمی توانند روی مربعی که یکی از قطعات آن ها در آن قرار دارد حرکت کنند.
-
مهره ها نمی توانند از روی هم حرکت کنند (فقط اسب توانایی پرش از روی مهره ها را دارد).
بدون دانستن نحوه حرکت مهره های شطرنج، نمی توانید این بازی را انجام دهید. بنابراین ما حرکات هر مهره را توضیح داده ایم:
نحوه حرکت شاه در شطرنج
مهم ترین مهره در شطرنج شاه است اما با این حال پادشاه یکی از ضعیف ترین مهره های بازی شطرنج می باشد. وقتی می گوییم پادشاه یکی از ضعیف ترین مهره ها است، یعنی شاه ضعیف ترین حرکت را در بین همه مهره ها دارد. پادشاه فقط قادر است یک مربع را در هر جهتی که می خواهد حرکت دهد. این بدان معناست که پادشاه می تواند یک مربع را به سمت بالا، پایین، به دو طرف یا مورب حرکت دهد.
هم چنین پادشاه هرگز نمی تواند به موقعیت “چک” منتقل شود. این بدان معناست که پادشاه هرگز نمی تواند به موقعیتی برسد که در حرکت بعدی توسط هر یک از قطعات مخالف اسیر شود.
حرکت وزیر در بازی شطرنج
وزیر قوی ترین مهره در شطرنج است. وزیر می تواند مانند شاه در هر جهتی که می خواهد حرکت کند. اما بر خلاف شاه، وزیر می تواند تا آن جا که ممکن است حرکت کند تا زمانی که یک مهره حریف یا به هر یک از مهره های خود برسد.
نحوه حرکت فیل در شطرنج
مانند وزیر، فیل ها می توانند تا آن جا که ممکن است حرکت کنند، اگرچه فیل ها فقط می توانند به صورت مورب حرکت کنند.
مونوپولی چیست و روش آن چگونه است؟
نحوه حرکت رخ – قلعه در شطرنج
هم چنین رخ می تواند تا آن جا که ممکن است به بالا، پایین و به طرفین حرکت کند. هر رخ در مربع های پایینی سمت راست و چپ بازیکن قرار گرفته است.
نحوه حرکت اسب در بازی شطرنج
اسب ها در مقایسه با سایر مهره های بازی شطرنج حرکت بسیار منحصر به فردی دارند. اسب ها به شکل “L” حرکت می کنند. اسب دو مربع را به سمت بالا، پایین یا پهلو حرکت می کند و سپس یک مربع را با زاویه 90 درجه دو حرکت اول حرکت می دهد.
یکی دیگر از ویژگی های مهم منحصر به فرد حرکات اسب این است که این مهره توانایی پرش از روی مهره ها را دارد.
نحوه حرکت سربازها در شطرنج
سربازها یکی دیگر از مهره های باز شطرنج هستند. آن ها فقط می توانند به سمت بالا حرکت کنند (جلو) و هرگز نمی توانند به عقب برگردند.
سربازها حرکت منحصری به فردی دارند، در حالی که فقط می توانند به جلو بروند اما برای خارج کردن مهره های دیگر از صفحه باید به صورت مورک این کار را انجام دهند. این بدان معناست که اگر یک مهره مخالف در مربع جلویی یک سرباز قرار داشته باشد، سرباز نمی تواند آن را از بازی بیرون کرده یا به سمت جلو حرکت کند.
یکی دیگر از ویژگی های منحصر به فرد حرکت سرباز این است که در اولین حرکت این مهره می تواند دو خانه رو به جلو حرکت کند. این حرکت فقط برای اولین حرکت هر سرباز امکان پذیر است.
سرانجام زمانی که سربازها به آخرین خانه بازی رسیذند، می توانند به مهره های دیگر نیز ارتقاء پیدا کنند که در بخش بعدی با جزئیات بیشتری در مورد آن ها صحبت خواهیم کرد.
قوانین و حرکات ویژه بازی شطرنج
چند قانون منحصر به فرد شطرنج و هم چنین حرکات خاص وجود دارد که باید قبل از بازی شطرنج آن ها را بدانید.
ارتقا سرباز در شطرنج
هنگامی که یک سرباز به طرف دیگر صفحه شطرنج می رسد (ردیف 8)، تبدیل به مهره شطرنج دیگری می شود. پس از رسیدن سرباز به این موقعیت، می توانید سرباز خود را با ملکه، رخ – قلعه، فیل یا اسب عوض کنید. به عنوان بخشی از همان حرکت، مهره جدیدی در همان مربعی که سرباز به ردیف 8 رسیده بود جایگزین می شود.
به طور معمول شما می خواهید سرباز خود را با یک وزیر عوض کنید. زیرا همان طور که قبلاً ذکر شد، وزیرها قوی ترین مهره های بازی شطرنج هستند.
اگر در خانه بازی می کنید و مهره های اضافی ندارید، سرباز هم چنان باید یک مهره متفاوت باشد، اما می توانید از سرباز برای نشان دادن مهره انتخابی خود استفاده کنید. طبق قوانین شطرنج FIDE، در مسابقات شطرنج لازم است سرباز را با مهره جدید عوض کنید.
قانون “آن پاسان” در بازی شطرنج چیست؟
آن پاسان و قلعه گیری شاید عجیب ترین قوانین شطرنج باشند.
در بازی شطرنج، آن پاسان به قاعده ای اشاره دارد که در آن اگر یک سرباز در اولین حرکت خود دو مربع به سمت بالا حرکت کرده و در کنار سرباز حریف قرار بگیرد، سرباز حریف می تواند به صورت مورب حرکت کرده و سرباز اصلی را بگیرد.
این قاعده ممکن است برای شما گیج کننده باشد، بنابراین ما یک مثال را در این جا بررسی می کنیم.
-
اولین حرکت سرباز بازیکن 1 حرکت دو مربع به جلو، در کنار بازیکن 2 است.
-
سرباز بازیکن 1 از مربع مورب سرباز بازیکن 2 عبور کرده است که معمولاً این حرکت مانع از زدن مهره بازیکن 2 می شود.
-
قانون ویژه آن پاسان به سرباز بازیکن 2 اجازه می دهد که هم چنان ضامن بازیکن 1 را با حرکت مورب خود بگیرد، حتی اگر سرباز بازیکن 1 در آن مربع مورب نباشد.
به یاد داشته باشید که آن پاسان تنها زمانی قابل انجام است که یک سرباز در دو مربع جا به جا شود.
اتاق فرار، مهیج ترین بازی دهه اخیر
نحوه “قلعه گیری” در شطرنج
آخرین قانون ویژه ای که در شطرنج باید به یاد داشته باشید “قلعه گیری” است. این قانون در بازی شطرنج نیز می تواند برای مبتدیان شطرنج کمی دشوار باشد، بنابراین این قانون را با دقت بخوانید.
قانون قلعه شطرنج به شاه اجازه می دهد تا دو مربع را به یک طرف منتقل کند (وقتی معمولاً ممکن است فقط یک مربع در هر جهت حرکت کند) و سپس رخ را از گوشه آن به سمت مستقیم به خانه داخلی در کنار شاه منتقل کند. این حرکت همه در یک نوبت انجام می شود، اما برای انجام این حرکت، شرایط زیر باید اعمال شود:
-
این قانون باید اولین حرکت رخ و پادشاه باشد.
-
هیچ مهره ای نباید بین شاه و رخ باشد.
-
ممکن است پادشاه در چک نباشد یا از چک عبور نکند تا این حرکت را تکمیل کند.
پایان بازی شطرنج
دو راه برای پایان بازی شطرنج وجود دارد. یک بازی شطرنج می تواند به مات (در نتیجه برنده شدن یک بازیکن) یا یک تساوی ختم شود.
چگونه در شطرنج برنده شویم؟
هدف از بازی شطرنج و راه پیروزی در آن این است که شاه حریف خود را مات کنید. برای این که بتوانید این کار را انجام دهید، باید شاه حریف خود را تحت کنترل قرار دهید به طوری که او نتواند از این موقعیت خارج شود.
اگر شاه حریف شما در موقعیت مات است، این بدان معناست که او نمی تواند از شرایطی که در آن گرفته است خارج شود و نمی تواند با استفاده از یکی دیگر از مهره های خود جلوی چک را بگیرد و یا مهره ای را تحت کنترل قرار داده است، از بازی خارج کند.
تساوی در شطرنج
بازی های شطرنج همیشه منجر به برد/مات نمی شود. گاهی اوقات بازی شطرنج با تساوی به پایان می رسد.
یک بازی شطرنج به دلایل زیر می تواند با تساوی به پایان برسد:
-
بن بست اتفاق می افتد. این بدان معناست که نوبت بازی است، اما شاه حریف تحت کنترل نیست و آن ها هیچ حرکت قانونی ندارند.
-
50 حرکت متوالی وجود دارد که در آن هیچ یک از بازیکنان یک مهره را از بازی خارج نکرده یا سربازی را حرکت نداده است (به عنوان قانون 50 حرکت نامیده می شود)
-
اگر یک موقعیت دقیق تکرار شود، یک بازیکن می تواند تساوی اعلام کند. این موقعیت های تکراری لازم نیست به طور متوالی صورت گیرد.
-
مهره های کافی روی صفحه بازی شطرنج وجود ندارد تا بتوانند حریف را مات کنند.
-
بازیکنان با تساوی موافقت می کنند.